Zjazdy i konferencje

 10 – 12 grudzień 2004

Zjazd nauczycieli języka polskiego w Malmø i Kopenhadze

”Nauczanie języka polskiego jako ojczystego”
czyli nad czym radzono w Malmø i Kopenhadze
w dniach od 10 do 12 grudnia 2004 r.

Organizacje polonijne regionu morza Bałtyckiego z Danii i Szwecji przygotowały II Konferencję Bałtycką, której obrady poświęcono nauczaniu języka polskiego jako ojczystego. W pierwszym dniu konferencji jej uczestnicy byli gośćmi Konsula Generalnego w Malmø. Realizację merytorycznego programu rozpoczęto w drugim, bardzo pracowicie spędzonym dniu, wypełnionym do późnych godzin wieczornych obradami pod przewodnictwem działaczy Zrzeszenia Organizacji Polonijnych w Szwecji na czele z jego Prezesem, panią Marią Olssen. Jego kontynuację stanowiła wizyta w Kopenhadze w trzecim, ostatnim dniu, którą przygotował Przewodniczący Federacji Organizacji Polskich i Polsko-Duńskich w Danii, pan Roman Śmigielski.

W obradach uczestniczyło 30 nauczycieli i działaczy polonijnych ze Szwecji, Danii, Litwy, Rosji, Estonii, Łotwy, Finlandii. Gośćmi konferencji byli Polacy z Węgier: dyrektorka nowo założonej Ogólnokrajowej Szkoły Polskiej na Węgrzech, pani Ewa Ronayne, która jest także autorką ilustrowanego słownika polsko – węgierskiego dla dzieci polskich oraz dr Konrad Sutarski, Przewodniczący Ogólnokrajowego Samorządu Mniejszości Polskiej na Węgrzech, który zaprezentował węgierski model funkcjonowania mniejszości narodowej.
W programie konferencji przewidziano następujące formy pracy:
· wystąpienia gości:
– uczestnicy wysłuchali wystąpienia senatora RP, pana Tadeusza Rzemykowskiego, który przewodniczy senackiej Komisji Emigracji i Polaków za Granicą,
– głos zabrała również pani profesor Helena Miziniak z Wielkiej Brytanii, która jest Prezydentem Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych.
· programowe referaty:
– prof. Jan Mazur, vice – prezes Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” przedstawił „Nowe metody kształcenia w związku z certyfikacją języka polskiego”. Profesor, który jest wice- przewodniczącym Państwowej Komisji Poświadczania Znajomości Języka Polskiego Jako Obcego scharakteryzował system certyfikacyjny oraz możliwości wykorzystania go w programach nauczania języka polskiego jako ojczystego,
– Krystyna Sadowska z Francji przygotowała referat pt. „Nieprzemijające wartości polskiej mowy”,
– dr Joanna Wójtowicz zaprezentowała „Działania Polonijnego Centrum Nauczycielskiego w Lublinie na rzecz oświaty polonijnej”. Było to wystąpienie charakteryzujące ofertę programowo – szkoleniową Centrum, proponowane metody doskonalenia oraz dotychczasowe osiągnięcia.
– dr Krystyna Gąsowska z krakowskiego Oddziału „Wspólnoty Polskiej” przybliżyła założenia Polonijnego Forum Oświatowego, które odbędzie się w tym roku w Bielsku – Białej.
· prezentacje stanu oświaty polonijnej w poszczególnych krajach regionu:
– Litwę reprezentowała trójka Polaków. Prezes Polskiej Macierzy Szkolnej, pan Józef Kwiatkowski i nauczycielka pani Anna Gulbinowicz scharakteryzowali szkoły polskie na Litwie w latach 1990 –
2004 oraz nauczanie języka polskiego w polskich szkołach ogólnokształcących. Natomiast pan Michał Mackiewicz mówił o specyfice szkół sobotnio – niedzielnych w tym kraju.
– Szkolnictwo polskie na Łotwie omówiła pani Edyta Dmuhowska-Grava.
– O sprawach szkolnictwa polskiego w Finlandii opowiadała p. Urszula Droganowska.
– Sytuację szkolnictwa polskiego w Danii zaprezentował nauczyciel języka polskiego i koordynator Towarzystwa Krzewienia Oświaty Polskiej w Danii, pan Roman Miedzianogóra. W swoim wystąpieniu zwrócił uwagę na istotną zmianę jakościową w sytuacji języka polskiego, która rozpoczęła się po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej. W Danii zaczyna się proces odbudowania punktów nauczania języka polskiego w związku z dyrektywą unijną zalecającą państwom stowarzyszonym tworzenie systemu preferującego oficjalne języki unijne. Nauczyciele języka polskiego w Danii zostali już przeszkoleni w tematyce certyfikowania języka polskiego jako obcego.
– Naukę języka polskiego w Estonii przedstawił pan Ryszard Sondowicz, prezes Związku Polaków w tym kraju.
– Historię i rozwój nauczania języka polskiego w Szwecji na przykładzie Sztokholmu scharakteryzowała pani Joanna Janasz. System szwedzki funkcjonuje na podobnych zasadach jak w Danii. Jednak w Szwecji grupy językowe są mniejsze, około 5 do 7 uczniów. Dla nauczycieli oznacza to konieczność dojazdu do wielu szkół, do których uczęszczają dzieci polskiego pochodzenia.
– Nauczycielka z Rosji, pani Halina Subotowicz – Romanowa przedstawiła nauczanie języka polskiego w Rosji, a dr Irena Romanowska, też z Rosji, zastanawiała się w swojej prezentacji, czy język polski w Petersburgu można określić mianem języka ojczystego, czy obcego.
· prezentacje stanu oświaty polonijnej spoza regionu
W tej części obrad uczestnicy wysłuchali wystąpień gości konferencji z Węgier, którzy przedstawili model funkcjonowania polskiej mniejszości narodowej. Zarówno prezes Ogólnokrajowego Samorządu Mniejszości Polskiej na Węgrzech jak i dyrektor Szkoły Polskiej prowadzonej przez ten samorząd podkreślali, że Węgrzy stworzyli bardzo dobre warunki dla rozwoju oświaty polskiej w tym kraju. Do szkoły polskiej uczęszcza obecnie 700 uczniów a placówka ta prowadzi zróżnicowane formy kształcenia, m.in. korespondencyjne.
· dyskusja – uczestnicy dyskutowali o kilku ważnych problemach oświaty polonijnej, m.in.
1. modelach doskonalenia i dokształcania nauczycieli polonijnych,
2. systemie certyfikowania języka polskiego jako obcego i jego potencjalnym wpływie na oświatę polonijną,
3. motywacjach do uczenia się języka ojczystego,
4. sytuacji edukacyjnej dzieci polskich przyjeżdżających z rodzicami do pracy po otwarciu unijnego rynku pracy i możliwym programie polonijnej pomocy.
· praca w grupach problemowych – powołano trzy zespoły:
1. zespół do spraw programu działania komisji oświatowej EUWP, 2. zespół do spraw certyfikacji języka polskiego, 3. zespół do spraw programu i form doskonalenia nauczycieli polonijnych.
Prezentacją wniosków z prac grup problemowych zakończono merytoryczną część konferencji, bardzo sprawnie poprowadzoną przez dr Tadeusza Piłata ze Zrzeszenia Organizacji Polonijnych ze Szwecji.
W ostatnim dniu konferencji, po wysłuchaniu polskiej mszy w kościele, nauczyciele udali się do Kopenhagi, gdzie wzięli udział w realizacji krajoznawczej oferty programowej szlakiem od Pani Morza, Syrenki kopenhaskiej, poprzez rezydencję królewską w Amalienborgu, Strøget, Ratusz, Tivoli aż do pięknego starego dworca kolejowego Kopenhaga Główna. Historię miasta i jego głównych zabytków przygotował dla gości Przewodniczący Federacji, pan Roman Śmigielski.

Szczęśliwie nie był to jeden z tych wietrznych i deszczowych dni, których nie brakuje w Danii a Kopenhaga, wystrojona w bożonarodzeniowe dekoracje, rozświetlona tysiącami świateł, prezentowała się wyjątkowo pięknie.

Na zakończenie relacji z konferencji warto zadać sobie pytanie, co stanowi jej istotny, rzeczywisty dorobek. który uczestnicy zabrali do swoich krajów:
· nauczyciele mogli omówić najważniejsze aktualne problemy oświatowe i zadania, jakie stoją przed oświatą polonijną,
· mogli także dokonać wspólnych wiążących ustaleń co do realizacji programów oświatowych w swoich krajach,
· wymienili doświadczenia i wzmocnili identyfikację ze swoją misją zawodową i społeczną,
· zapoznali przedstawicieli Senatu RP i Wspólnoty Polskiej z najważniejszymi problemami oświaty polonijnej,
· wzmocnili więzi zawodowe i osobiste,
· na końcu wreszcie poznali niektóre konteksty kulturowe i historyczne krajów, w których odbyła się konferencja.
Niewątpliwie działaczom i nauczycielom z obu organizacji: Zrzeszenia Organizacji Polonijnych w Szwecji i Federacji Organizacji Polskich i Polsko-Duńskich w Danii należą się wyrazy szczerego uznania za podjęty wysiłek merytoryczny i organizacyjny a panu Tadeuszowi Piłatowi ze Szwecji gratulacje za sprawne i bardzo profesjonalne poprowadzenie obrad.
–