Patron

 Adam Ryszard Sokólski

harcerz, nauczyciel, żołnierz

Polski Podziemnej

 1912-1987

 

 Nakskov 16 września 1939r.

 

„Ze spokojnym sumieniem piszę, że nie potrzebujesz się mię, Kochany Tatusiu, wstydzić. Nazwiska nie splamiłem. Honor miałem zawsze w cenie”.  

(Z listu do rodziców  przed planowanym wyjazdem na wojnę do Polski)

 

Podstawowe fakty i daty z życia Adama Ryszarda Sokólskiego

 

·Urodził się 27. 05. 1912 w Żyrardowie, pow. Błonie woj. warszawskie.

·W 1914 r. na skutek przymusowej ewakuacji zarządzonej przez ówczesne władze rosyjskie wyjechał z rodziną do Rosji.

·Po zajęciu Homla przez okupacyjne wojska niemieckie został wraz z rodzicami przymusowo przeniesiony do Westfalii, gdzie ojciec pracował w kopalni węgla.

·Do Polski rodzina wróciła w 1918 r. Ojciec na skutek przejść wojennych bardzo ciężko chorował. Po wyzdrowieniu podjął pracę w Państwowej Żegludze Rzecznej w Warszawie, później w Gdyni.

·Adam w latach 1919-21 uczęszczał do szkoły powszechnej w Warszawie.

·W latach 1921-23 uczył się w Gimnazjum Realnym w Żyrardowie.

·W lipcu 1938 r. uzyskał stopień instruktorski Podharcmistrza ZHP.

·W latach 1938-43 pracował jako nauczyciel języka polskiego i instruktor oświatowy oraz harcerski w Nakskov w Danii.

·W latach 1938-39 redagował pismo „Polacy w Danii” jako organ prasowy Związku Polaków w Danii.

·30 09 1938 r. zwraca się do Wydziału Zagranicznego Głównej Kwatery Harcerzy w Warszawie jako ochotnik w związku z zrządzoną rejestracją harcerzy do Ochotniczego Korpusu Zaolziańskiego. Zostaje przydzielony do I Batalionu Korpusu a następnie zwolniony 03.10. 1938r.

·We wrześniu 1939r. podjął decyzję o wyjeździe do Polski na wojnę. 16 września napisał pożegnalny list do rodziców. Wyjazd nie doszedł do skutku.

·W listopadzie 1941r. utworzył w Nakskov dętą orkiestrę polską na 14 instrumentów. Dyrygentem był Duńczyk. Zakupiono dla orkiestry 2 puzony i werbel.

·W czerwcu 1942 utworzył organizację wywiadowczą „Felicja 1”, którą kierował do 1943r.

·28 października 1943 ostrzeżony przez kuriera przed aresztowaniem przez Niemców przedostał się do Szwecji.

·1 stycznia 1944 zwraca się do polskiego Poselstwa w Sztokholmie o przyjęcie jako ochotnika do wojska w Anglii. Dostaje skierowanie do pracy w Konsulacie w Malmoe.

·Do lipca 1945r. pracuje w Konsulacie w Malmoe.

·24 maja 1945r. Związek Polaków w Danii Zarząd Główny zwraca się z prośbą o powrót Sokólskiego do Nakskov. Nie uzyskuje On jednak stałej wizy w Danii.

·W latach 1945-46 pełni funkcję  instruktora oświatowego w poł. Szwecji. Zakłada polskie szkoły, organizuje drużyny harcerskie. Instruktorzy mianują Go Komendantem Harcerzy w Szwecji.

·W 1946 r. zostaje Delegatem Związku Polaków w Danii i Związku Polaków w Szwecji oraz Związku Polaków w Norwegii  na Światowy Zjazd Przedstawicieli Emigracji Europejskich w Brukseli 17-20 X.

·W latach 1947-1973 zostaje zatrudniony w fabryce maszyn do liczenia „Addo” oraz w Securitas w Malmoe.

·W 1973 przeszedł na emeryturę.

·Adam Sokólski zmarł w 1987 r. i został pochowany 20 stycznia na cmentarzu ØstraKyrkogården w Malmæ. Żegnała Go rodzina, garstka przyjaciół i historyk polski z Danii, Włodzimierz Wojciechowski, który przyjechał na pogrzeb Adama ze sztandarem Związku Robotników Polskich w Nakskov.

Dzięki staraniom Konsula Generalnego w Malmoe, pana Jarosława Łasińskiego i TKOP w Danii, opiekę nad grobem Adama Sokólskiego w Malmoe roztoczy Polski Związek Młodzieży Katolickiej w Malmoe „Polonika”.

Dnia 19 stycznia 2008r. odbyła się prelekcja w klubie dyskusyjnym „Agora” w Kopenhadze poświęcona Adamowi Sokólskiemu.

 Prezes „Agory” Krystyna Ellehauge wprowadza członków klubu w problematykę prelekcji.W dniu 14 marca 2009 roku złożyliśmy kwiaty na grobie Adama Sokólskiego i zapaliliśmy lampkę. Z dużą satysfakcją informujemy, że Konsul Generalny w Malmoe dotrzymał obietnicy złożonej TKOP. Na grobie hcm. Adama zastaliśmy wiązankę z szarfą Konsulatu.

---

Opracowano na podstawie: 

W. Wojciechowski: Udział polskiego szkolnictwa w Nakskov w życiu polskiej emigracji w Danii 1938-1943. Kopenhhaga 1985 maszynopis,

W. Wojciechowski: Fakty i wydarzenia związane z powstaniem i działalnością w Danii Polskiej Organizacji Podziemnej Felicja w czasie II wojny światowej. Kopenhaga 1995 maszynopis

 

G. Nellemann: For Danmark fredhed og Polens ære. København 1989

 

E. Olszewski: Emigracja polska w Danii 1983-1993. Warszawa-Lublin 1993

E. Przybojewski, R. Strzelbicki, G. S. Tomaszewski: Wolność Danii i honor Polski.Felicja-Polski wywiad w Danii

1939-1945.Biuletyn Informacyjny. Wydanie Specjalne. Kopenhaga 1995. s18-23.

Dokumenty przekazane TKOP w Danii przez Marylę Sarnowską ze Szwecji.

Maria Małaśnicka Miedzianogóra: Śladami pamięci i niepamięci. Informator Polski 2007 nr 4

Anna Nogal: Wspomnienie o Adamie Sokólskim. Informator Polski 2007 nr 4