Biuletyn Informacyjny 2006 nr 2

Biuletyn Informacyjny nr 2

kwiecień 2006

 W najbliższym czasie TKOP w Danii powiększy się o kolejnych dwu członków. Akces do Towarzystwa zgłosili działacze oświatowi, ktorzy są także rodzicami dzieci uczących się języka polskiego w szkole Przedmiotów Ojczystych w Kopenhadze.

 Polonijny Teatr Trzech Pokoleń przedstawi 30 kwietnia w kościele Św. Anny na Amager spektakl pt. „My, kawalery błędne” przygotowany w ramach obchodów Dnia Polonii w 2006 roku. Koncert poświęcony poezji C.K. Norwida i muzyce F. Szopena zacznie się o godz. 14. 15 po uroczystej mszy za ojczyznę. 

 Najwyższa Izba Kontroli w Polsce opublikowała raport dotyczący działalności szkół dla dzieci obywateli polskich  czasowo przebywających za granicą.

Informacja o wynikach kontroli funkcjonowania szkół

dla dzieci obywateli polskich czasowo przebywających za granicą. 

Szkoły dla dzieci obywateli polskich za granicą powołano w 37 krajach, w tym w 11 krajach należących do UE, w formie Zespołu Szkół dla Dzieci Obywateli Polskich Czasowo Przebywających za Granicą z siedzibą w Warszawie oraz wchodzących organizacyjnie w jego skład: 12 zespołów szkół za granicą i 5 ich filii, a także 38 szkolnych punktów konsultacyjnych i 6 ich filii. Kształciło się w nich w roku szkolnym 2004/2005 ogółem 7.562 uczniów, w tym 5.375 dzieci na poziomie szkoły podstawowej (71%) i 2.187 uczniów na poziomie gimnazjum i liceum ogólnokształcącego (29%).
Działalność tych szkół finansowana jest z budżetu państwa. W 2004 r. na działalność tą przeznaczono kwotę 23.540,4 tys. zł, a w 2005 r. 26.954,8 tys. zł.
Kontrolą objęto 10 jednostek, w tym: Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu, Zespół Szkół w Warszawie oraz 8 zespołów szkół funkcjonujących przy ambasadach RP w: Atenach, Berlinie, Brukseli, Londynie, Moskwie, Paryżu, Rzymie i Wiedniu.
Podjęcie kontroli uzasadniało wzrastające zapotrzebowanie na korzystanie z usług edukacyjnych szkół polskich funkcjonujących za granicą, m.in. związane z wejściem Polski do UE oraz wzrostem liczby osób wyjeżdżających czasowo z Polski.

Celem kontroli, która objęła lata szkolne 2003/2004 i 2004/2005, była ocena funkcjonowania szkół dla dzieci obywateli polskich czasowo przebywających za granicą (warunków kadrowych i lokalowych, realizacji planów i programów nauczania, nadzoru nad działalnością szkół) oraz prawidłowości wykorzystania środków budżetowych kierowanych na finansowanie tej działalności.

Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie ocenia działalność Ministerstwa oraz skontrolowanych zespołów szkół, pomimo stwierdzenia nieprawidłowości. Ministerstwo, Zespół Szkół w Warszawie oraz skontrolowane zespoły szkół za granicą wypełniają zadania związane z organizacją procesu dydaktyczno-wychowawczego oraz podejmują działania służące promowaniu języka polskiego i wiedzy o Polsce.

Stwierdzone nieprawidłowości dotyczą:
1) niepełnego przygotowania zawodowego kadry nauczycielskiej (20% nauczycieli nie posiada przygotowania pedagogicznego),
2) niewłaściwych warunków lokalowych w połowie skontrolowanych zespołów szkół,
3) niegospodarnego i nierzetelnego wykorzystywania środków finansowych przeznaczonych w budżecie państwa na finansowanie działalności szkół (m.in. na koniec 2004 r. na kontach szkół za granicą pozostawały zasoby walut o równowartości ponad 11 mln zł, pochodzące z niewykorzystanych środków budżetowych w latach ubiegłych),
4) braku właściwego nadzoru nad działalnością Zespołu Szkół w Warszawie i szkół za granicą.
W ocenie NIK, szkoły polskie za granicą pełnią w systemie edukacji jedynie funkcję pomocniczą i nie stwarzają warunków do realizacji obowiązku szkolnego przez wszystkie dzieci polskie przebywające poza granicami kraju.

W szkołach tych w roku szkolnym 2004/2005 kształcenie w zakresie odpowiadającym realizacji obowiązku szkolnego prowadzono tylko dla 10,3% dzieci. Pozostałe dzieci kształciły się w przedmiotowych szkołach tylko w zakresie uzupełniającym, obejmującym naukę języka polskiego oraz wybrane elementy historii i geografii Polski – łącznie w wymiarze kilku godzin tygodniowo.
Dzieci te realizowały program w ramach obowiązku szkolnego uczęszczając do szkół w kraju, w którym przebywają, lub do Szkół Europejskich, utworzonych na podstawie Konwencji o Statucie Szkół Europejskich.
Zdaniem NIK, rosnące zainteresowanie obywateli polskich przebywających za granicą możliwością nauczania ich dzieci w polskich szkołach nakłada na Ministra Edukacji Narodowej oraz kierownictwa szkół za granicą obowiązek rozwoju i doskonalenia pracy tych szkół.

Konieczne jest określenie przez Ministra Edukacji Narodowej kierunków działań zapewniających odpowiednie warunki materialne, kadrowe i organizacyjne funkcjonowania szkół dla dzieci obywateli polskich czasowo przebywających za granicą, jak również dla osób na stałe zamieszkałych za granicą. W kierunkach tych należy uwzględnić system Szkół Europejskich, utworzony dla kształcenia dzieci pracowników instytucji europejskich oraz dzieci z innych rodzin.

Ponadto Minister Edukacji Narodowej powinien tworzyć warunki do podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracowników pedagogicznych zatrudnionych w szkołach za granicą, w tym planować wydatki Zespołu Szkół w Warszawie z uwzględnieniem środków przeznaczonych na finansowanie takich zadań oraz sprawować nadzór nad działalnością Zespołu Szkół w Warszawie oraz nad szkołami za granicą.

Dyrektor Zespołu Szkół w Warszawie powinien uwzględniać w statucie Zespołu realizację zadań związanych z doskonaleniem zawodowym nauczycieli zatrudnionych w szkołach za granicą oraz planować i rozliczać wydatki tych szkół z uwzględnieniem faktycznych potrzeb i zakresu realizowanych zadań, a także dokonać zwrotu niewykorzystanych środków budżetowych pozostających na rachunkach bankowych szkół za granicą.
Dyrektorzy zespołów szkół i kierownicy szkolnych punktów konsultacyjnych powinni rzetelnie planować, wykorzystywać i rozliczać środki budżetowe przeznaczone na działalność szkół oraz zapewnić pełną zgodność organizacji szkół z wymogami prawa, a także tworzyć warunki do podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracowników pedagogicznych zatrudnionych w szkołach.
Opracowano w Departamencie Nauki,
Oświaty i Dziedzictwa Narodowego NIK

 Duńska Politiken opublikowała w dn. 29 marca 2006 roku artykuł dwu autorek Line Aarsland i Hanne Fall Nielsen pt.”Slut med timer i mådersmål” (Koniec z lekcjami języka ojczystego).

Gminne i powiatowe jednostki badawcze, powołując się na rezultaty badań PISA przeprowadzanych raz na 4 lata przez OECD, sporządziły raport, z którego wynika, że dwujęzyczni uczniowie chodzący na lekcje języka ojczystego wcale nie osiągają lepszych rezultatów w czytaniu, nauce matematyki i przyrody niż ci, ktorzy z nich nie korzystają. Nauka języków ojczystych w komunie kopenhaskiej kosztuje 15 milionów koron zatem pieniądze te mogłyby posłużyć na realizację innych ważnych celów oświatowych. Komuna kopenhaska jest ostatnią, która oferuje bezpłatną naukę języków ojczystych po tym, jak w 2002 roku rząd zniósł obligatoryjność finansowania tej nauki.

W ocenach różnych ekspertów istnieje duża niezgodność efektywności nauczania języków ojczystych – piszą autorki..Wiele międzynarodowych badań, między innymi badań PISA wskazuje na zupełnie odmienne od wyżej prezentowanych, konkluzje. Otóż uczniowie dwujęzyczni, którzy chodzą na lekcje języka ojczystego, osiągają w innych przdmiotach nauczania o wiele lepsze rezultaty niż ci, którzy z takiej oferty nie korzystają.

Artykuł z Politiken polecamy wnikliwej uwadze koleżanek i kolegów z TKOP.

 Na zakończenie polonijna ciekawostka. Pod koniec marca odbyły się wybory do Zarządu duńskiego Związku Nauczycieli Kopenhaskich. Po raz kolejny nauczyciele kopenhascy mandatem zaufania obdarzyli Jana Maslaka (Maślaka), syna W. Maślaka, wybitnego działacza polonijnego Związku Polaków w Danii Okręg Kopenhaga.Gratulacje od nauczycieli polskich w Danii.

Redakcja: Maria Małaśnicka Miedzianogóra